Có bao giờ bạn nghĩ nằm trên mặt nước và đọc báo chưa? Có thể bạn cho điều này là hoang tưởng nhưng sau khi bạn đọc bài này bạn sẽ thay đổi quan điểm. Đơn giản bởi vì hàm lượng muối trong nước biển ở đây cao tới 270 phần nghìn. Tỷ trọng nước biển còn lớn hơn cả tỷ trọng người bạn. Vì thế ta có thể nổi trên biển như một tấm gỗ tha hồ thư giãn và đọc báo nhé.


Biển Chết (tiếng Ả Rập: البحر الميت, tiếng Hêbrơ: ים המלח) là nơi thấp nhất trên bề mặt trái đất. Nó nằm trên biên giới giữa Bbờ Tây, Israel và Jordan trên thung lũng Jordan. Khu vực chứa nước bị hãm kín này có thể coi là một hồ chứa nước có độ mặn cao nhất trên thế giới.

Biển Chết dài 76 km, chỗ rộng nhất tới 18 km và chỗ sâu nhất là 400 m. Bề mặt biển Chết nằm ở 417,5 m (1.369 ft) dưới mực nước biển (số liệu năm 2005).

Biển Chết có sức lôi cuốn đặc biệt và các du khách từ các khu vực xung quanh Địa Trung Hải trong hàng nghìn năm qua. Nó là nơi nương tựa của Vua David, một trong các nơi nghỉ ngơi đầu tiên trên thế giới của Herod Đại Đế, và là nguồn cung cấp các sản phẩm khác nhau như nhựa thơm cho việc ướp xác của người Ai Cập cho tới bồ tạt để làm phân bón.


Trong tiếng Hêbrơ, biển Chết được gọi là Yam ha-Melah – có nghĩa là "biển muối" hay Yam ha-Mavet – có nghĩa là "biển chết". Trong quá khứ nó còn có tên gọi là "biển Đông" hay "biển Arava". Trong tiếng Ả Rập biển Chết được gọi là Al Bahr al Mayyit – có nghĩa là "biển Chết" – hay ít phổ biến hơn là Bahr Lūţ - có nghĩa là "biển của Lot". Trong lịch sử thì tên gọi theo tiếng Ả Rập khác là "biển Zoar", lấy theo tên gọi của khu đô thị gần đó. Đối với người Hy Lạp thì biển Chết là "hồ Asphaltites".

Lịch sử tự nhiên

Biển Chết nằm trong đứt gãy Biển Chết, nó là một phần của vết nứt dài trên bề mặt trái đất có tên gọi Đại Thung Lũng. Đại Thung Lũng dài 6.000 km (3.700 dặm) kéo dài từ dãy núi Taurus ở Thổ Nhĩ Kỳ tới thung lũng Zambezi ở miền Nam châu Phi. Đại Thung Lũng được hình thành từ thời kỳ thế Miocen (5,3-23 triệu năm trước trong Phân đại đệ tam) do kết quả của sự chuyển dịch của địa kiến tạo Arabia về phía Bắc và sau đó về phía Đông ra xa khỏi châu Phi.

Khoảng 3 triệu năm trước thì cái mà ngày nay là thung lũng sông Jordan, biển Chết và Wadi Arabah/Nahal Arava đã liên tục bị tràn ngập nước từ Địa Trung Hải. Nước đã tạo ra một vịnh hẹp và quanh co, thông ra biển cả bằng cái mà ngày nay là thung lũng Jezreel. Các trận ngập lụt ở thung lũng này lên và xuống phụ thuộc vào các thay đổi khí hậu trong một thời gian dài. Hồ bị chiếm giữ bởi đứt gãy Biển Chết có tên gọi là "hồ Sodom", tạo ra các lớp muối trầm tích mà cuối cùng dày tới 3 km (2 dặm).

Theo thuyết địa chất, khoảng 2 triệu năm trước các vùng đất nằm giữa Đại Thung Lũng và Địa Trung Hải được nâng lên đến mức mà đại dương không còn khả năng gây ngập úng cho khu vực này nữa. Vì thế, vịnh dài đã trở thành một hồ dài.

Hồ thời tiền sử này có tên gọi "hồ Gomorrah". Hồ Gomorrah đã từng là hồ nước ngọt hay nước lợ dài ít nhất 80 km (50 dặm) vè phía nam của phần kết thúc hiện tại của biển Chết và 100 km (60 dặm) về phía bắc, vượt qua cả vùng đất lún Hula ngày nay. Khi khí hậu trở nên khô cằn hơn, hồ Samra co lại và trở nên mặn hơn. Hồ lớn chứa nước mặn là tiền nhiệm của biển Chết có tên gọi là "hồ Lisan".

Trong thời tiền sử một lượng lớn trầm tích đã tích tụ lại dưới đáy hồ Gomorrah. Các trầm tích này nặng hơn so với muối trầm tích và ép cho các trầm tích muối trồi lên trên vào cái ngày nay gọi là bán đảo Lisan và đỉnh Sedom (ở phía Tây Nam của hồ). Các nhà địa chất giải thích hiệu ứng này theo kiểu thùng bùn trong đó các tảng đá phẳng lớn được xếp đặt và ép bùn to lên trên theo các vách của thùng". Khi đáy biển Chết tụt xuống sâu hơn nữa do các lực kiến tạo thì các đỉnh núi chứa muối ở Lisan và đỉnh Sedom đã nằm tại các khu vực trên các vách đá cao.

Thời kỳ khoảng 23.000 đến 18.000 năm trước là một thời kỳ rất khô hạn và mức nước bề mặt của hồ Lisan tụt xuống tới điểm còn thấp hơn cả bề mặt biển Chết ngày nay. Ở mức thấp nhất của hồ này thì bề mặt của nó đã nằm ở cao độ dưới 600 m (2.100 ft) so với mực nước biển.

Khoảng 12.000 năm trước thì mức nước trong hồ Lisan nhỏ bé đó bắt đầu dâng lên. Khoảng vài ngàn năm trước thì biển Chết đã chỉ lớn bằng khoảng khu vực lòng chảo phía Bắc ngày nay của nó. Khu vực lòng chảo phía Nam đã không tồn tại cho đến tận cuối thời Trung cổ.

Phần phía Bắc của biển Chết nhận được chỉ khoảng 100 mm (4 inch) nước mưa trong một năm. Phần phía Nam còn ít hơn (50 mm hay 2 inch). Sự khô cằn của khu vực biển Chết là do hiệu ứng chặn mưa của dãy núi Judea. Khu vực cao nguyên ở phía Đông biển Chết nhận được lượng mưa lớn hơn so với biển Chết.

Các dãy núi ở phía Tây – dãy núi Judea – có độ dốc đứng từ phía biển Chết thấp hơn so với các dãy núi ở phía Đông. Các dãy núi phía Đông cũng cao hơn. Dọc theo phía Đông Nam của hồ là dãy đồi cao 210 m (700 ft) chứa muối gọi là "đỉnh Sedom".

Thành phần hóa học và hiệu ứng sức khỏe


Lội xuống nước để bơi ra xa, thấy cảm giác thật kỳ lạ, nước ngập đến đâu bề mặt da cơ thể ở đó bỗng có một lớp bọt nhỏ nhầy, trơn như được xát xà phòng xuất hiện. Đến lúc hai chân không còn chạm đất nữa thì toàn thân bỗng nổi lên như một quả bóng, cảm thấy như mình không còn trọng lượng nữa. Chỉ cần một cử động nhẹ thôi cũng đủ làm cho toàn thân xoay tròn, chao đảo trên mặt nước. Mỗi lần như vậy phải vất vả lắm mới lấy lại được thăng bằng.

Nước Biển Chết chứa nồng độ muối cao nên có khối lượng riêng lớn hơn khối lượng riêng của cơ thể con người, khiến ta không cần làm động tác gì cũng tự nổi được trên mặt nước. Dang rộng hai tay, hai chân trên mặt nước để giữ thăng bằng rồi nằm ngửa, đầu gối lên một cánh tay, đeo kính râm đọc báo. Mấy người cùng tắm ở Biển Chết còn nằm ngủ một lúc khá lâu trên mặt nước. Thử chấm lưỡi vào nước Biển Chết thấy ngay sự bỏng rát vì nước có độ mặn cao. Nước Biển Chết nếu xộc vào mũi, lỗ tai, những chỗ da mỏng và nhạy cảm đều khiến người ta cảm thấy bỏng rát như chạm vào nước nóng. Do người luôn nổi bồng bềnh trên mặt nước nên bơi ở Biển Chết rất khó. Người ta không thể bơi được theo lối thông thường mà phải rất nhẹ nhàng dùng tay như chiếc mái chèo để đẩy người đi, không khác mấy cách bơi của con vịt. Đầu phải luôn được giữ ở tư thế trên mặt nước nên rất mỏi. Nếu hai tay gạt nước không đều sẽ làm cho cơ thể mất cân bằng, xoay tròn giống hệt như một cây gỗ nổi xoay trên mặt nước vậy. Vì thế bơi ở Biển Chết chỉ được cái cảm giác lạ mà cười vui thôi chứ thực ra không thích như bơi trong nước ngọt hay ở ngoài đại dương.

Ven bờ Biển Chết cũng có những bãi cát dài. Do nhiễm mặn độ cao, dưới cái nắng gay gắt vùng sa mạc, cát trở nên nóng hơn 50 độ C. Đi chân trần trên cát lúc này chẳng khác nào đang đi trên muối rang nóng. Tuy nước Biển Chết rất mặn và chất lượng muối cao, người ta vẫn không dùng để sản xuất muối ăn. Lý do chỉ đơn giản là nếu sản xuất muối ăn tại đây, việc vận chuyển qua sa mạc khó khăn nên giá thành rất cao. Israel có bờ biển dài phía Tây nên dễ dàng sản xuất muối ăn từ nước biển Địa Trung Hải. Có điều thú vị là do Biển Chết nằm ở vị trí thấp nhất của bề mặt trái đất nên nước ở đây ngoài muối còn chứa nhiều loại khoáng chất khác có tác dụng chữa bệnh. Tắm Biển Chết chỉ một lần, nhiều người mắc bệnh ngoài da trước đây tự dưng thấy khỏi hẳn. Tận dụng lợi thế dó, các công ty hóa mỹ phẩm lsrael đã chế từ bùn và nước Biển Chết ra những loại mỹ phẩm cao cấp, độc đáo rất nổi tiếng.


Bảo vệ biển Chết

Biển Chết hiện đang nhanh chóng co lại. Mặc dù nó không bao giờ biến mất hoàn toàn (do sự bay hơi bị chậm lại khi diện tích giảm xuống và độ mặn tăng lên), nhưng biển Chết như chúng ta biết hiện nay có thể trở thành quá khứ.

Do một điều không hiện thực là giảm nhu cầu sử dụng sông Jordan cho các nhu cầu của con người nên một ý tưởng để bảo vệ biển Chết là đưa nước từ Địa Trung Hải hay Hồng Hải vào thông qua các đường hầm hay kênh đào. Mặc dù đường nối ra Địa Trung Hải có thể là ngắn hơn, nhưng Israel hiện nay đang xem xét việc xây dựng kênh đào nối ra Hồng Hải chiều theo nhu cầu của Jordan. Kế hoạch là bơm nước theo đường hầm lên cao 400 ft (120 m) tới Arava/Arabah tại Aqaba hay Eilat, dưới điểm cao nhất của thung lũng Arava/Arabah, và sau đó dẫn nước theo kênh đào để nó chảy từ độ cao 1700 ft (520 m) vào biển Chết. Nhà máy khử mặn có thể xây dựng tại Jordan.

Vào ngày 9 tháng 5 năm 2005, Jordan, Israel và Palestine đã ký một thỏa thuận để bắt đầu các nghiên cứu tính khả thi của dự án - được biết một cách chính thức như là "Kênh đào hai biển". Kế hoạch này dự tính sản xuất 870 triệu mét khối nước ngọt trên năm và 550 megawatt điện năng. Ngân hàng thế giới ủng hộ dự án này.

Một số hình ảnh về Biển Chết

Kì Diệu Thật